Κούλες στο Ηράκλειο. Το επιβλητικό φρούριο που δεσπόζει στην είσοδο του ενετικού λιμανιού και αποτελεί ένα από τα πιο χαρακτηριστικά κτίσματα της πόλης. Μολονότι οι Ενετοί το αποκαλούσαν Castello a Mare (= Φρούριο στη Θάλασσα), κυριάρχησε η τουρκική ονομασία: Κούλες, από το Su Kulesi (= Φρούριο του Νερού). Σκοπός του, ήταν η προστασία του λιμανιού του Ηρακλείου και η φύλαξη του κόλπου της Αμμουδάρας από κάθε απειλή, μαζί με το Κάστρο του Παλαιοκάστρου. Αξίζει να αναφέρουμε ότι το κάστρο που επιβίωσε ως τις μέρες μας, αντικατέστησε ουσιαστικά έναν άλλο στρογγυλό πύργο με πολεμίστρες.

Οι… προκάτοχοί του Κούλες

Η αλήθεια είναι ότι το πότε ακριβώς ξεκινά η ιστορία των «προκατόχων» του Κούλε, δεν είναι 100% γνωστή. Σίγουρα ένα τέτοιας στρατηγικής θέσεως λιμάνι δεν θα ήταν απροστάτευτο, όμως για το πρώτο από τα κτίσματα, που αντικατέστησε ο Κούλες μόνο εικασίες υπάρχουν. Η Κρήτη της Μινωικής εποχής πάντως δεν είχε σίγουρα τείχη, καθώς οι Μινωίτες θεωρούσαν το νησί ασφαλές. Το ίδιο και κατά τη ρωμαϊκή περίοδο. Όμως, η εμφάνιση των Σαρακηνών πειρατών στον χώρο του Αιγαίου έκανε τους Βυζαντινούς να ξεκινήσουν την οχύρωση της Κρήτης. Βέβαια, η τακτική αυτή δεν απέδωσε και οι αραβικής καταγωγής πειρατές κατέλαβαν ολόκληρο το νησί το 824.

Η πρώτη επίσημη αναφορά για ύπαρξη φρουρίου στην είσοδο του λιμανιού (Castellum Comunis) γίνεται στη β’ βυζαντινή περίοδο (10ος-13ος). Επομένως, εφόσον η Αραβοκρατία διήρκεσε από τον 9^ο ως τον 10^ο αιώνα, ίσως και να κτίσθηκε εκείνο το διάστημα. Άλλωστε, είναι γνωστό πως οι Άραβες έκαναν το Ηράκλειο βασικό ορμητήριο των επιδρομών τους, έχοντας πρώτα κτίσει τείχη και τάφρους. Οι Βυζαντινοί ανακατέλαβαν το Ηράκλειο το 961, ενώ στις αρχές του 13^ου αιώνα το κατέκτησαν οι Γενουάτες και λίγα χρόνια αργότερα οι Ενετοί. Οι τελευταίοι, αναγνωρίζοντας τη στρατηγική σημασία του λιμανιού και βλέποντας τη συχνότητα που άλλαζε… χέρια, θέλησαν να το κατοχυρώσουν. Έκτισαν έτσι γερά και επιβλητικά τείχη και κατασκεύασαν το Rocca al Mare (=Φρούριο της Θάλασσας). Αυτό ήταν και ο τελευταίος «προκάτοχος» του Κούλες.

Πότε και γιατί κτίστηκε ο Κούλες

Το 1350 περίπου, τα πολεμικά κανόνια ενσωματώνουν την πυρίτιδα, αλλάζοντας άρδην τον τρόπο διεξαγωγής των μαχών και των πολιορκιών. Οι νέοι μηχανισμοί ήταν τόσο αποτελεσματικοί που κατέστησαν πλήρως ανεπαρκή -αν όχι άχρηστη- κάθε παλιά οχύρωση. Το Ηράκλειο ήταν πλέον έρμαιο στις ορέξεις κάθε επίδοξου κατακτητή αναγκάζοντας την ενετική Γερουσία να εγκρίνει ένα εκτεταμένο πρόγραμμα οχύρωσης. Στο πλαίσιο αυτής της αμυντικής ανανέωσης, εγκρίθηκε το 1462 και το κτίσιμο του Κούλες, που διασώζεται ως σήμερα. Το 1523 κατεδαφίστηκε το Rocca al Mare και μέχρι το 1540 είχε ολοκληρωθεί η ανέγερση του φρουρίου Κούλες.

Ο Κούλες στο Ηράκλειο του σήμερα

Στις μέρες μας, ο Κούλες φιλοξενεί περιστασιακά καλλιτεχνικές εκθέσεις στους χώρους του ισογείου ή και μουσικοθεατρικές παραστάσεις στον πάνω όροφο τους θερινούς μήνες. Εκτός αυτού όμως, οι θρύλοι και οι λαϊκές δοξασίες – μπορούν να στο επιβεβαιώσουν οι ντόπιοι – για τα βασανιστήρια που υπέστησαν οι Κρητικοί επαναστάτες, δίνουν και παίρνουν.

Ο αγέρωχος Κούλες σε περιμένει να σου διηγηθεί τα μυστικά του και να ατενίσετε μαζί το Αιγαίο!

Μπορείς να επισκεφτείς τον Κούλε καθημερινά (πλην Δευτέρας) 8:30-15:00 τους χειμερινούς μήνες, ενώ το καλοκαίρι είναι ανοιχτά ως τις 19:00. Το μόνο πράγμα που σε εμποδίζει, είναι ότι δεν έχεις ακόμα κλείσει εισιτήριο για Ηράκλειο! Κάνε άμεσα την κράτησή σου στην online πλατφόρμα εισιτηρίων μας και έφυγες! Επισκέψου τώρα το Ηράκλειο μέσω της FAST FERRIES αγοράζοντας τα εισιτήριά σου εδώ.

Σου άρεσε το νέο μας άρθρο «Το φρούριο Κούλες στο Ηράκλειο και η ιστορία του!»;                                                                                      

Μάθε τα πάντα για τα αγαπημένα σου νησιά στο blog της Fast Ferries.